O CEREBRO HUMANO

Un dos meus mitos favoritos  é o de que só usamos o 10% do cerebro. É unha idea atractiva pois suxire que poderíamos ser moito máis intelixentes, exitosos ou creativos si lográsemos aproveitar ese 90% que desperdiciamos. Desafortunadamente, non é certo.

En primeiro lugar, é importante facer unha pregunta: 10% de que?
Si se refíre ao 10% das rexións do cerebro, é unha afirmación fácil de refutar.
Usando unha técnica chamada imaxe por resonancia magnética funcional, os neurocientíficos poden poñer a alguén nun escáner e ver que partes do cerebro actívanse cando fan ou pensan en algo.
Unha simple acción, como pechar e abrir o puño da man ou dicir unas poucas palabras require da actividade de moito máis dunha décima parte do cerebro. Ata cando se supón que non se está facendo nada, o cerebro está facendo moito, xa sexa controlando funcións como respirar e o palpitar do corazón, ou recordando cousas por facer. 

Hai dous fenómenos que quizais expliquen o malentendido.
Nove de cada dez células no cerebro son o que se denomina neuroglias ou células gliales, que son células de apoio e provén asistencia física e nutricional ao outro 10% das células, as neuronas, que se encargan de "pensar".
Así que quizais a xente oíu que só o 10% das células ocúpase do trajín duro e asumiu que se podían aproveitar as neuroglias tamén. Só que esas células son totalmente distintas e non se poderían de súpeto transformar en neuronas para darnos máis potencia mental. % pensa, o 90% axuda a pensar.
Hai, no entanto, un grupo de pacientes cuxos escáneres revelan algo extraordinario.

En 1980, un pediatra británico chamado John Lorber mencionou na revista Science a uns pacientes con hidrocefalia que tiñan moi pouco tecido cerebral e con todo podían funcionar. O caso, con todo, non demostra que o resto de nós podemos usar  os nosos cerebros máis do que o facemos, senón que esas persoas adaptáronse a circunstancias extraordinarias.
É certo, claro, que si nolo propoñemos podemos aprender novas cousas e cada vez hai máis evidencia no área de plasticidad neuronal, que mostra que iso cambia o noso cerebro. Pero non é que esteamos explotando un área nova do cerebro. Creamos novas conexións entre as células nerviosas ou perdemos vellas conexións cando xa non as necesitamos.

Quizais a cifra do 10% é moi atractiva porque é tan baixa que ofrece un potencial enorme para mellorar e todos queremos ser mellores. E podemos selo, si tratamos.
Pero non vai ser porque atopemos unha porción do noso cerebro en desuso.